Markery nowotworowe to substancje wytwarzane w organizmie, w którym rozwija się nowotwór. W zdrowym ciele jest ich minimalna ilość. Dzięki temu już w prostym badaniu krwi można stwierdzić, czy mamy powody do podejrzenia raka. Takie badania warto zrobić zwłaszcza w przypadku, kiedy ktoś w rodzinie chorował na nowotwory, w trakcie podejrzenia choroby nowotworowej lub podczas monitorowania leczenia onkologicznego.
Czy warto oznaczać markery profilaktycznie?
Tak, choć warto mieć na uwadze, że niestety zdecydowana większość markerów jest wykrywalna dopiero, kiedy rak już się rozgości w ciele. Wyjątkiem jest marker wykrywający raka prostaty – takie badania warto wykonywać regularnie, ponieważ mogą wykryć nowotwór już na bardzo wczesnym etapie.
Czy markery oznacza się w trakcie leczenia raka?
Tak. Dzięki takim badaniom lekarz jest w stanie określić, na jakim etapie jest leczenie onkologiczne. Jeśli marker rośnie, wówczas jest podejrzenie wznowy choroby. Jeśli jest na stałym poziomie lub spada – wówczas wie, że choroba została zatrzymana. Takie badania wykonywane są podczas wizyty w centrum onkologii przed każdą wizytą kontrolną – są niezbędne do monitorowania choroby.
Który marker na którego raka?
Pamiętajmy, że nie wszystkie markery są jednoznaczne. Niektóre z nich wskazują na kilka rodzajów raka.
PSA – podwyższony poziom występuje u osób z rakiem prostaty. Badanie to pozwala wykryć nowotwór już w bardzo wczesnym stadium.
AFP – pozwala wykryć raka wątroby. Ale uwaga – podwyższony występuje także w innych schorzeniach tego organu. Oznacza się go także w przypadku podejrzenia raka jąder.
CA 125 – najczęściej wskazuje raka jajników, czasem podwyższony wynik może oznaczać endometrioze.
CA 15-3 – występuje przy raku piersi.
CA 19-9 – występuje przy raku przewodu pokarmowego, w tym trzustki.
CEA – badanie pozwalające wykryć raka jelita grubego.
Markery tarczycowe
Trochę więcej miejsca chciałam poświęcić markerom tarczycy. W dniu zakończenia terapii jodem radioaktywnym stężenie tyreoglobuliny w moim organizmie wynosiło.. aż 105! A wynik powinien być poniżej 1! Czy oznaczało to nawrót choroby? Nie! W chwili, kiedy guzek na tarczycy się rozpadł, substancje momentalnie przedostały się do krwi i stąd taki wynik. Po 4 tygodniach wynosił już 1,5.
Kalcytonina – podwyższony poziom hormonu może wskazywać na raka tarczycy. Badania kalcytoniny przeprowadza się także w przypadku problemów z gospodarką wapniowo-fosforanową oraz w przypadku podejrzenia nadczynności tarczycy.
Tyreoglobulina – jest to białko wytwarzane przez tarczycę, dlatego obecne jest u wszystkich ludzi. Jest wskaźnikiem nowotworowym dla osób, które przeszły raka tarczycy. Celem leczenia jest usunięcie doszczętne tkanek tarczycy, w tym produkowanego przez nie białka. Kiedy tyreoglobulina wzrasta u osób, które tarczycy już nie mają, wówczas może to świadczyć o wznowie choroby. Co ważne, poziom tyreoglobuliny nie zawsze jest adekwatny do ilości tkanki tarczycowej, jaka pozostała w organizmie. Oznacza to, że jej wysoki poziom nie musi oznaczać zaawansowanej wznowy, a niski – braku wznowy. Czasem samo badanie tyreoglobuliny nie wystarczy i należy też zbadać poziom przeciwciał. Dzieje się tak dlatego, że np. w przypadku choroby Hashimoto (której NIE POZBYWAMY się wycinając tarczycę) organizm produkuje przeciwciała, które mogą fałszować wynik tyreoglobuliny – zawyżać go lub zaniżać. Dlatego warto sprawdzać ten marker regularnie i obserwować.
Prywatnie czy państwowo?
Kiedy istnieje podejrzenie i uzasadnione obawy, wówczas lekarz z pewnością przepisze pakiet markerów nowotworowych. Rzadko kiedy takie badania wykonuje się pojedynczo, ponieważ tak jak już wspomniałam, czasem jeden marker odpowiada za kilka nowotworów. Badania te są refundowane przez NFZ. Jeśli chcemy zrobić je samemu – oczywiście możemy. Badania te mają w ofercie niemal wszystkie laboratoria. Ceny pojedynczego badania wahają się między 30 a 200 zł w zależności od placówki.
Czy markery się nie mylą?
O obecności rozwijającego się nowotworu nie świadczy JEDYNIE wynik badania krwi. Dlatego tak ważne jest nie interpretowanie wyników samodzielnie. Kiedy wartości są znacznie przekroczone lekarz z pewnością zleci dodatkowe badania – to NIE MUSI być nowotwór. Wysoki poziom markera może też świadczyć o stanie zapalnym, ale żeby się o tym przekonać, należy zrobić badania w kierunku wykluczenia nowotworu.
Warto wiedzieć, że markery nowotworowe można oznaczyć także z badania moczu. Najczęściej o rodzaju badania decyduje lekarz. Pamiętajmy też, że badanie markerów nowotworowych nie jest jedynym i jednoznacznym badaniem nowotworów – jest to badanie pomocnicze, które wskazuje na problem i konieczność przeprowadzenia dodatkowych, szczegółowych badań. Dlatego NIGDY nie analizujcie badań na własną rękę – koniecznie idźcie z nimi do lekarza.
Medycyna każdego dnia gna do przodu, co oznacza, że nie dość iż możemy we wczesnym stadium rozpoznać choroby nowotworowe, to możemy je SKUTECZNIE leczyć!
Jeśli spodobał Ci się ten tekst, UDOSTĘPNIJ go proszę
– skoro podoba się Tobie, może spodoba się też Twoim znajomym?
Jeśli chcesz być na bieżąco z tym, co się u nas dzieje – na FACEBOOKU codziennie rozdaje mnóstwo dobrej energii i humoru! Dołącz do nas – pijemy kawę, śmiejemy się,
dyskutujemy, rozwiązujemy problemy, wzruszamy się!
Jeśli chcesz się pośmiać, zmotywować i przekonać, że pyszne jedzenie pachnie nawet przez ekran – dołącz do mnie na INSTAGRAMIE! Czekają tutaj na Ciebie nie tylko piękne zdjęcia, ale i życiowe historie na Instastories!
Czekam na Ciebie!
