Kiedy przebadać pracę tarczycy? I jakie badania zrobić?

Jej prawidłowe funkcjonowanie ma istotny wpływ na układ nerwowy, krążenia, pokarmowy, układ ruchu oraz rozrodczy. Ma też wpływ na funkcjonowanie gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz metabolizm organizmu. Jest niewielka, bo jej waga waha się między 15 a 30 g. Kiedy źle pracuje, męczy się cały organizm. Mowa o tarczycy.

Powstawanie hormonów tarczycy regulowane jest przez pracę przysadki mózgowej oraz podwzgórza. Zadaniem tarczycy jest wytwarzanie hormonów, czyli: T3 (trójjodotyronina) oraz T4 (tyroksyna). Kiedy wydzielanie któregokolwiek z tych hormonów jest zaburzone, należy zrobić szczegółowe badania. Pracę tarczycy warto zbadać raz w roku lub w sytuacji, kiedy zaczynamy czuć, że coś jest nie tak – senność, zmęczenie, wypadanie włosów, osłabienie to znak, że warto udać się na badanie krwi.

Jest jeszcze jeden hormon, produkowany przez tarczycę, którego warto znać – kalcytonina. Obecnie pełni on rolę markera nowotworowego w przypadku stwierdzenia podejrzanych onkologicznie guzków tarczycy – ma związek z rzadko występującym rakiem rdzeniastym tarczycy – w 30% jest dziedziczny. Jej oznaczenie jest drogie i nie stosowane powszechnie. Ma też małe znaczenie kliniczne.

TE OBJAWY POWINNY SKŁONIĆ CIĘ DO BADANIA

– zmęczenie,
– osłabienie,
– wahania nastroju i złe samopoczucie,
– brak energii do działania,
– odczuwanie chłodu bardziej niż inni lub mała tolerancja dla ciepła,
– grubnięcie lub chudnięcie, (wzrost lub spadek masy ciała)
– cienkie, wypadające włosy, łamliwe paznokcie,
– nadmierne pocenie się,
– problemy ze snem,
– bóle głowy bez konkretnego powodu,
– nieregularne miesiączkowanie,
– częste biegunki lub zaparcia,
-sucha skóra lub nadmierna potliwość,
– bóle mięśniowo–stawowe,
– problem z zajściem w ciążę,
– problemy z koncentracją czy uczeniem się.

KOMPLEKSOWE BADANIE TARCZYCY Z KRWI

TSH

Hormon produkowany przez przysadkę mózgową. Normy laboratoryjne to najczęściej między 0.35 a 4,2. Dla kobiet w ciąży – poniżej 2,5. Zazwyczaj są podane na kartce razem z wynikiem. Niskie TSH może oznaczać nadczynność tarczycy – spowodowaną np. chorobą Gravesa-Basedowa lub wolem guzkowym toksycznym. Badanie TSH wykonuje się także w przypadku: złego samopoczucia, diagnozowania problemów z płodnością, zwiększenia lub zmniejszenia masy ciała. Utarło się, że najważniejszym badaniem określającym pracę tarczycy jest TSH, czyli hormon tyreotropowy wydzielany przez przysadkę mózgową. Ono powinno być badaniem wyjściowym, ale nie jedynym. TSH reguluje pracę tarczycy – kiedy tarczyca jest osłabiona, TSH rośnie. Kiedy jest zbyt aktywna – TSH spada, aby nie pobudzać nadczynnej tarczycy. Zapytacie po co robić dodatkowe badania, skoro mamy widełki TSH i wiemy, że gdy przewyższa normę to mówimy o niedoczynności tarczycy, a gdy jest poniżej, wtedy mamy do czynienia z nadczynnością. Proste, prawda? Wcale nie. To nie jest tak oczywiste, jak by się mogło wydawać. Istnieją inne rzadsze choroby w których poziom TSH w prosty sposób nie pasuje do oznaczenia fT4 i fT3 – aby je rozpoznać nie możemy się opierać na samym oznaczeniu TSH. Prostym przykładem jest ciąża w której czasem dochodzi do zahamowania wydzielania TSH przez przysadkę mózgową co nie oznacza zaburzenia funkcji tarczycy.

Ft3 i Ft4

Trójjodotyronina i tyroksyna to wolne hormony tarczycy. Ich poziom pozwala określić niedoczynność lub nadczynność tarczycy.

Przeciwciała przeciwtarczycowe

a-TPO, aTG oraz TRAb. Badania wykonywane w trakcie diagnostyki chorób autoimmunologicznych tarczycy np. choroby Hashimoto. Służą one potwierdzeniu i przewidywaniu dalszego przebiegu chorób zapalnych tarczycy. Nie istnieją na świecie żadne leki które obniżają wybiórczo p/ciała. WAŻNE! Przeciwciał nie leczymy !!!

PAMIĘTAJCIE! Badanie tarczycy jest kompletne tylko wtedy, kiedy lekarz oprócz analizy badań krwi wykona dodatkowo USG szyi. Samo badania krwi nie pozwolą rozpoznać łagodnych guzków tarczycy, a także raka tarczycy. Ja jestem tego doskonałym przykładem.

 

Konsultacja merytoryczna: lek. endokrynolog Sławomir Gudaniec